fbpx

Aanhoudende (chronische) pijn is complex

Een gemeenschap als vergelijking met de complexiteit van aanhoudende (chronische) pijn

Pijn en zeker aanhoudende (chronische) pijn is ontzettend complex. Ik ben al heel wat jaren dit onderwerp aan het bestuderen en ik blijf mij verbazen over de complexiteit. Hoewel dit zeer intimiderend en soms zelfs demotiverend kan zijn, zijn er daardoor juist ook zoveel mogelijkheden! Vandaar dat Hulpbronnen ook zo’n diversiteit heeft aan onderwerpen, alle hebben ze de potentie jouw te helpen, maar geen enkele hulpbron kan dat alleen.

Een mooie vergelijking om aanhoudende (chronische) pijn beter te begrijpen

Christine Price schreef een hele mooie analogie (een soort vergelijking) om haarzelf te helpen om pijn, en het management hiervan, beter te begrijpen. In deze blog geeft ik hier een verkorte, vertaalde versie van. Deze analogie maakt, in mijn beleving, echt duidelijk hoe complex aanhoudende (chronische) pijn is. De analogie is gebaseerd op een kleinschalige gemeenschap (of woongroep), met individuele bewoners die samenwerken ten gunste van het geheel. Het weegt de dominante eigenschappen, hoe deze variëren en elkaar beïnvloeden en hoe dit van invloed is op het geheel. Zo ontstaat en een goed functionerende, gezonde gemeenschap of een ongezonde.

Een gemeenschap

Negen jonge vrienden hebben samen besloten om een gemeenschap te vormen. Iedereen helpt om voedsel te verbouwen, te zorgen voor de dieren en te helpen met het onderhoud van het gebouw van de gemeenschap. Het doel is om een levendige, vrolijke, hardwerkende en naar buiten gerichte gemeenschap te vormen. Ieder individu heeft 1 bepaalde sterke eigenschap:

  • Casper – catastroferen
  • Henry – hypervigiliant (erg bewust zijn van wet er in je lichaam gebeurt)
  • Annette – angstig
  • Deborah – depressief
  • Sanne – slaapproblemen
  • Patrick – positiviteit
  • Vera – veerkrachtig
  • Tamara – heeft een trauma meegemaakt
  • Bernhard – heeft een lage bloeddruk

Sommige van deze eigenschappen zijn al vanaf de geboorte aanwezig (bijvoorbeeld angstig zijn), terwijl anderen het gevolg zijn van hun opvoeding (bijvoorbeeld veerkrachtigheid).

Variatie

Hoe intens of aanwezig een bepaalde eigenschap van iemand is, varieert in de tijd. Ook heeft het te maken met de interacties van de vrienden onderling en wat er verder gaande is in het leven, inclusief de fysieke gezondheid. De invloed van de een op de ander varieert ook. Zo heeft bijvoorbeeld Deborah een sterkere invloed dan Vera.

Zo is elk uur, elke dag, elke, week, elke maand anders in de gemeenschap. Op een gegeven dag kan de invloed van Annette haar angstigheid erg hoog zijn, maar de depressie van Deborah laag. Tamara kan veel last hebben van herinneringen aan haar trauma, maar kan ook de veerkracht in Vera hoog zijn. Maar op een andere dag, of ander moment van de dag kan dit weer anders zijn.

Invloed

In zo’n hechte gemeenschap is het onvermijdelijk dat de vrienden invloed hebben op elkaar. Bijvoorbeeld, wanneer Tamara overweldigd wordt door de herinneringen aan haar trauma en deze met Annette bespreekt, kan de angst van Annette ook toenemen. Sanne had misschien al een tijdje geen last van haar slaapproblemen, maar wanneer ze naar Tamara luistert worden deze getriggerd. De positiviteit van Patrick heeft mogelijk een goede invloed op alle andere.

Naast de veranderingen in een persoon en tussen de personen van de gemeenschap, zijn er nog andere factoren die invloed uitoefenen. Sommige van die factoren zijn gerelateerd aan de omgeving, bijvoorbeeld of de verwarming het doet of dat het buiten stormt. Andere factoren kunnen op het financiële vlak liggen, zoals een rekening voor reparaties aan het dak of een meevaller van de belastingdienst. Maar ze kunnen ook in het sociale domein liggen, zoals problemen met de buren. Weer andere factoren kunnen uit de biologische hoek komen, zoals ziek worden van een virus. Al deze factoren hebben een andere uitwerken op elk van de vrienden. Zo kan Tamara zich erg veel zorgen gaan maken over de financiën of kan Sanne niet slapen door de storm.

Gezond en ongezond

Wanneer iedereen op zijn best is, de verwarming werkt, het weer lekker is, er genoeg geld is en niemand griep heeft, gaat het goed in de gemeenschap en is deze gezond. Iedereen is blij en tevreden. Door de onderlinge ondersteuning kan het zo zijn dat de hypervigilantie van Henry afneemt en Casper minder catastrofeert.

Maar helaas zoals het in het leven gaat, gaat het niet altijd op rolletjes. Wanneer Henry toch weer hypervigilant wordt en Deborahs depressie de kop opsteekt, kan het allemaal wat moeilijker worden voor iedereen in de gemeenschap. Zo wordt de gemeenschap minder gezond, hoewel het van buitenaf nog prima lijkt te gaan en alles nog wel aardig goed blijft functioneren in de gemeenschap.

Helaas zal het dat kunnen gebeuren dat op een bepaald moment er een drempelwaarde wordt overgegaan en dat de gemeenschap ongezond of ziek wordt. Het is onmogelijk te voorspellen welke combinatie en niveaus van de eigenschappen van de vrienden hiervoor zorgt. De drempelwaarde kan bereikt zijn door bijvoorbeeld een combinatie van de verhoogde angstigheid van Annette, Sanne die slecht slaapt, Deborahs depressie die verergerd en dan Vera’s veerkracht erg laag is. Maar het kan ook een totaal andere combinatie zijn. Eén ding is wel waarschijnlijk, dat het niet één vriend is geweest die ervoor zorgde dat de drempelwaarde werd bereikt, maar dat het echt een combinatie is.

Problemen

Wanneer de gemeenschap ongezond of ziek wordt, begint het problemen te krijgen. Alles wordt moeilijker en sommige eigenschappen van sommige vrienden worden slechter. Dit zorgt ervoor dat de ongezonde situatie in stand gehouden kan worden of zelfs verslechterd. De drempelwaarde zal ook dalen omdat de positieve eigenschappen een minder niveau hebben en zo is de mogelijkheid om gezond te zijn verminderd.

Wanneer de gemeenschap de drempel over is en ziek is geworden, kan het soms moeilijk zijn de situatie weer te verbeteren. En weer terug over de drempel te gaan en weer gezond te worden. De kans dat dit vlot hersteld kan worden met één enkele maatregel is onwaarschijnlijk. Het is niet waarschijnlijk dat er maar één oorzaak is die aangepakt kan worden zodat alles beter wordt. Een voorbeeld. De psycholoog die met Deborah werkt aan haar depressie, heeft mogelijk niet genoeg invloed op de gecompliceerde mix van vrienden en hun eigenschappen en dus de gemeenschap. Hulp of maatregelen zijn mogelijk niet effectief zonder dat er tegelijkertijd ook wat wordt gedaan aan bijvoorbeeld de financiële situatie van de gemeenschap en de bloeddruk van Bernhard.

Richting herstel

Belangrijk is ook dat er advies wordt gegeven over hoe de gemeenschap bepaalde zaken beter zelf kan managen. Verder is het natuurlijk ook belangrijk om de negatieve eigenschappen van de vrienden te verminderen en de positieve te verbeteren. Zo hebben alle vrienden een bepaalde mate van ondersteuning nodig op verschillende manieren zodat de groep vrienden weer de drempel over kan naar een gezonde, vrolijke en productieve gemeenschap.

Aanhoudende (chronische) pijn en de gemeenschap

Wij hebben allemaal bepaalde eigenschappen als individu in ons, zoals angstigheid, depressie, hypervigilantie, slaapproblemen, positiviteit en veerkracht. Een individu kan bijvoorbeeld ook een trauma meemaken of last hebben van een lage bloeddruk. Deze eigenschappen zullen variëren en elkaar beïnvloeden, net als in de gemeenschap. Jij bent het individu, maar je functioneert vergelijkbaar met de gemeenschap en wanneer het niet goed gaat kan aanhoudende (chronische) pijn het gevolg zijn.

Bron:

Price C. (2020) The Complexity of Persistent Pain – A Patient’s Perspective. In: Anjum R., Copeland S., Rocca E. (eds) Rethinking Causality, Complexity and Evidence for the Unique Patient. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-41239-5_7

Lees ook: pijn is complex of nieuwe definitie van pijn