De invloed van het weer op aanhoudende (chronische) pijn

Veel mensen met aanhoudende (chronische) pijn geven aan dat ze merken dat het weer van invloed is op hun klachten. Mij valt wel een bepaalde diversiteit hierin op. Ik ken mensen die aangeven dat ze aan hun litteken voelen of er onweer aankomt anderen voelen dat bij aankomende sneeuw. Ik ken iemand met reuma die zweert bij koud weer, maar de meeste geven aan toch wel warm weer te prefereren met hun klachten. Weer anderen hebben het vooral over de luchtvochtigheid of luchtdruk. Kort om veel variatie!

Hoe zit dat nu dus met het weer en de invloed op aanhoudende (chronische) pijn?

Dat is nog niet zo eenvoudig. Allereerst heb je te maken met twee hele complexe systemen: het weer en ons lichaam. Het weer is naast ontzettend complex ook lastig in onderzoek omdat elementen als luchtvochtigheid, luchtdruk, wind, etc. nooit solo voorkomen. Dat maakt het moeilijker een element als luchtvochtigheid aan iets anders te koppelen.

Nu zijn er wel degelijk onderzoeken naar gedaan en een van de meeste recente komt uit Manchester (2019): ‘Cloudy with a Chance of Pain’. LINK : https://www.cloudywithachanceofpain.com/ onder ruim 13.000 mensen. Daaruit komt naar voren dat de kans dat mensen met aanhoudende (chronische) pijn meer klachten ervaren 20% groter is (in vergelijking met een gemiddelde dag) bij een hogere luchtvochtigheid, een lagere luchtdruk en een sterkere wind.

Niet eenduidig

Er zijn echter ook onderzoeken (Smedslund 2011, Strusberg 2002) die eigenlijk geen relatie kunnen vinden. Deze onderzoeken waren wel specifiek gericht op reumatoïde artritis en reuma gerelateerde pijn. Hoe frustrerend soms ook, zijn tegenstrijdige onderzoeksresultaten wel normaal in de wetenschap. Hoe doel is namelijk niet zozeer hét antwoord te vinden als wel ‘minder fout’ te zitten. Een ander onderzoek (Patberg 2004) toonde aan dat niet zozeer de luchtvochtig buiten als wel die nabij ons is invloed kan hebben op reumatische klachten. Wat heel interessant is omdat hier middels kleding en luchtontvochtigers of airco invloed op uit te oefenen is.

Andere factoren

Wanneer het prut weer is, kan dit ook van invloed zijn op onze gemoedstoestand, wat weer van invloed is op pijn. Dus op die manier kan weer aanhoudende (chronische) pijn ook beïnvloeden. Daarnaast bestaat er ook iets dat met een moeilijk woord ‘confirmatie bias’ heet. Hier heeft ieder mens mee te maken. Wat is het dan? Het is de neiging om meer waarde te hechten aan (aandacht te hebben voor) informatie die onze eigen voorkeur of overtuiging onderschrijft. Dus wanneer je de overtuiging hebt dat regen je klachten erger maakt, zal je eerder registreren wanneer deze twee samen voorkomen dan wanneer het regent je je geen toename van pijn hebt. De enige manier om dus een meer betrouwbare registratie te krijgen is om bijvoorbeeld dagelijks op een vast moment het weer en je pijn te registreren. Wanneer je dat over een langere tijd doet, kun je er echt wat over gaan zeggen.

Iedereen is anders en iedereen reageert op zijn of haar manier. Wat voor de een zo is hoeft zeker niet voor een ander te gelden. Wil je het echt weten hoe het voor jou zit? Ga dan meten, het kan daarna zeker helpen om meer grip te krijgen op je klachten wanneer blijkt of en welke weersinvloeden voor jou relevant zijn.

Falen

Falen is misschien een zwaar woord, maar voor een heel aantal mensen (al dan niet met aanhoudende pijn) voelt het niet kunnen volhouden van een nieuwe gewoonte of weer over je grens heen gaan en worden teruggeworpen wel als falen. Je voelt je misschien wel een slappeling of een mislukking. En vraagt jezelf af waarom dit nou niet gewoon lukt. Waarom je toch weer over die grens heen gaat terwijl er misschien wel een stem in je hoofd zat die zei dat het niet handig was. Of dat het je maar niet lukt om die oefeningen te doen die de fysio van je vraagt.

Wij mensen zijn enorme gewoonte dieren en iets aan die gewoontes veranderen is niet makkelijk, maar kán wel. Een aantal dingen zijn daar mijns inziens belangrijk in. Stukje zelf-compassie bijvoorbeeld en het principe vanuit de mindfulness: telkens weer opnieuw beginnen. Maar ook heel belangrijk zijn kleine stapjes, leg de lat wat lager. Hieronder ga ik hier wat dieper op in:

Zelf-compassie

Een veel gebruikte techniek uit de zelf-compassie is bedenken wat je tegen een vriend of vriendin zou zeggen in een vergelijkbare situatie. En dat dan (hardop) tegen jezelf zeggen. Bijvoorbeeld wanneer je merkt dat je tegen jezelf van leer trekt omdat je weer tegen de fysio moet zeggen dat je de oefeningen niet hebt gedaan of toch dat lekkere stukje chocolade hebt gegeten. Bedenk dat wat je zou zeggen tegen een vriend of vriendin, meestal is dat iets wat heel wat vriendelijker is dan wat je tegen jezelf zegt.

Lees meer over zelf-compassie.

Telkens weer opnieuw beginnen

Een grote misvatting in de mindfulness is dat het de bedoeling is dat je gedachten weg gaan. Dat gebeurt niet. Dat is hetzelfde als proberen de wind stil te leggen. Kan niet. Het kan wel een tijdje windstil zijn en zo kunnen ook je gedachten voor een steeds iets langere tijd even afwezig zijn wanneer je meer ervaren wordt in de mindfulness. Maar of je nu een beginner bent of heel ervaren, je begint steeds weer opnieuw. En zo gaat het ook met het aanleren van nieuwe gewoontes of wanneer je een grens over gaat, leer ervan en begin opnieuw.

Kleine stapjes, lagere lat

Verandering en grenshantering is al moeilijk zonder dat we de lat hoog leggen of grote stappen nemen. Het is echter belangrijk ook succes te ervaren en dat gebeurt niet of nauwelijks wanneer die lat zo hoog ligt of dat je telkens een veel te grote stap neemt. Breek het doel dat je hebt op in kleinere doelen en maak de stappen die je neemt kleiner. Het klinkt zo simpel, maar kan nog best lastig zijn. Een graadmeter of dat de stap klein of de laat laag genoeg is, is het volgende: je denkt bij de stap of lat ‘dit lukt makkelijk, dit stelt niet veel voor’.

Voorbeeld: wanneer je oefeningen moet doen van de fysio, maak dan een beginnetje met een paar herhalingen van 1 oefening i.p.v. allemaal. Wanneer dat bijvoorbeeld dagelijks lukt, kun je of wat meer herhalingen maken of een tweede oefening erbij doen. Ja dat kost soms wat meer tijd, maar je komt er verder mee dan wanneer je niet begint omdat je opziet tegen het doen van al die oefeningen.

Lees meer over verandering.

Celebrate!

Wanneer je dan slaagt in het maken van die stap, of toch wat beter de gres hebt kunnen bewaken: vier het! Beloon jezelf, maak een dansje, geef jezelf een schouderklopje. Serieus dat werkt! Jezelf almaar straffen omdat het niet lukt werkt er demotiverend. Doe dat zeker niet, maar vier het wanneer het wel lukt, dat kan echt motiverend werken.

Succes!

Geruststelling

Geruststelling, bij tijd en wijlen hebben we dat allemaal nodig. Afhankelijk van waar je geruststelling voor zoekt, zijn een aantal dingen belangrijk om je te realiseren. In deze blog heb ik het over geruststelling in het kader van klachten, mentaal en/of fysiek.

Wanneer je geruststelling nodig hebt, spelen bezorgdheid en angst je parten. Je bent bang dat je een bepaald iets hebt of maakt je zorgen over de effecten in de toekomst van iets wat je hebt. Wat dus belangrijk lijkt te zijn bij geruststelling, is kennis. Maar daarvoor heb je een betrouwbare bron (of bronnen) nodig en gek genoeg wijken heel veel mensen hiervoor uit naar Google.

Google is een enorme bron aan informatie, hele goede informatie, maar ook hele slechte. Hoe weet je wat wat is? Daarnaast is er nog de interpretatie van die informatie en deze in het juiste daglicht kunnen plaatsen. Wanneer je vanuit angst of bezorgdheid aan het zoeken bent, gaat het met de interpretatie en het plaatsen in het juiste daglicht snel mis. Dat heeft ermee te maken hoe je brein werkt wanneer je angstig of bezorgd bent.

Een voorbeeld. Stel je hebt een paar klachten, laten we zeggen hoofdpijn, vermoeidheid en vergeetachtig, en je gaat die opzoeken op Google. Je vindt zat resultaten (8.190) en je gaat lezen. Omdat je bezorgd bent, heb je erg de neiging datgene eruit te pikken wat aansluit bij je bezorgdheid. Stel je bent bang voor iets serieus. Je slaat dan waarschijnlijk de eerste over (burn-out) want daar kun je je echt niet in vinden en kijkt bij de tweede: “Ik heb altijd geweten dat ik iets heb” UMC Utrecht. Intrigerende titel en UMC Utrecht moet wel een betrouwbare bron zijn. Dan ga je lezen en als de bezorgdheid je in de greep heeft zie je eigenlijk alleen wat je bezorgdheid bevestigd. Dit is iets wat we trouwens meestal doen, het heet bias, maar met angst en bezorgdheid kan dit nog sterker werken. Gaande weg raak je overtuigd van wat je hebt en dit nestelt zich in je brein. In het ergste geval ga je je ernaar gedragen en registreer je vooral alles wat hierop aansluit qua klachten. Niet bepaald een handig scenario en dit is misschien wat overdreven, maar onderschat de effecten van het zoeken van je klachten op internet niet.

Het beste is iemand consulteren die er buiten staat maar wel de juiste kennis in huis heeft. Artsen en therapeuten worden onder andere opgeleid bepaalde patronen te herkennen en signalen in de juiste context te interpreteren. Omdat ze hier veel ervaring mee hebben en emotioneel niet betrokken zijn worden ze hier goed in, niet feilloos, maar wel goed. Zij kunnen de klachten die jij aangeeft in het juiste daglicht voor je plaatsen, iets wat niet gaat via Google en waarmee je je zelf dus onnodig kan pijnigen.

Voor geruststelling lijkt dus iemand met de juiste kennis nodig te zijn. Echter is dat niet het hele verhaal, er is iets wat zo nog belangrijker lijkt: vertrouwen. Dat is misschien ook wel de reden waarom we de neiging hebben dingen te geloven van Google (of social media), op de een of andere manier komen veel van die bronnen als betrouwbaar over op ons. We hebben de neiging het te geloven omdat het ‘zwart op wit’ staat. Maar dit kan natuurlijk ook een goede vriend(in) of buurvrouw zijn, maar ook hier mist de kennis vaak weer.

Dus wat is nodig? Iemand met kennis die je vertrouwd. Klinkt als een open deur, toch? Maar ik hoor regelmatig van mijn cliënten dat ze, om wat voor reden dan ook, niet het volste vertrouwen hebben in hun (huis)arts. En dan ga je mogelijk nat. Zodra er onvoldoende vertrouwen is, maakt het niet meer uit hoe goed de arts is, de kans op geruststelling en/of vertrouwen in wat de arts je vertelt, neemt vaak drastisch af. En wanneer dat er niet is, blijf je met dingen in je hoofd zitten en ondermijn je je kans op herstel. Niet bewust! Maar het gebeurt wel.

Dus hoe staat het met jouw vertrouwen in je arts of therapeut, kan hij of zij jouw voldoende geruststellen? Wat maakt dat je hem of haar wel of niet vertrouwd? Wees hier eerlijk naar jezelf over want waar zit dat vertrouwen in? Is het vertrouwen er? Top! Hartstikke fijn! Gelukkig komt dit nog steeds het meeste voor. Maar is het vertrouwen er niet, heb je niet het idee dat je arts of therapeut jouw kan geruststellen? Waar zit hem dat dan in? Voel je je gehoord? Serieus genomen? Wanneer dit niet goed zit kun je kijken of je het bespreekbaar kunt maken, hier is vaak veel moed voor nodig, maar kan erg helpen. Of je kunt ervoor kiezen om naar een andere arts of therapeut te gaan, zolang je het maar weloverwogen doet.