4 soorten grenzen

Uiteraard ga ik het hier niet over landsgrenzen hebben maar over onze eigen grenzen. Er zijn grenzen waar je niet wilt dat iemand anders overheen gaat en in sommige gevallen kun je daar niets aan doen, maar in een aantal gevallen ook wel door je grenzen aan te geven. Dan zijn er nog de grenzen van jezelf waar je zelf overheen gaat. Soms wil je dat eigenlijk niet en doe je het toch, maar er zijn ook grenzen waar je beter niet elke keer overheen kan gaan ook al zou je dat willen. En er zijn grenzen waarbij het mogelijk een voordeel heeft wanneer je erover heen gaat, maar die je eigenlijk niet aandurft. Dat zijn een heleboel verschillende grenzen!

Eerst wat algemene beeldvorming over grenzen. Ze kunnen namelijk erg flexibel zijn en van situatie tot situatie en persoon tot persoon verschillen. Hoe je je voelt en wat je allemaal hebt meegemaakt heeft hier bijvoorbeeld ook invloed op. Zo voelt het waarschijnlijk anders wanneer iemand in je persoonlijke ruimte komt door in een hele drukke bus naast je te gaan zitten, dan wanneer deze verder bijna leeg is. En dan zal het ook nog uitmaken of je net je examen hebt gehaald of bent gezakt. Belangrijk is het om je grenzen te leren herkennen én erkennen.

Laten we beginnen bij de eerste: jouw grenzen waar anderen overheen gaan. Nogmaals in een aantal situaties kun je daar niets aan doen. Denk bijvoorbeeld aan een verkrachting, dat heeft niets te maken of jij je grenzen wel aangaf. Maar wanneer jij je elke keer voor bepaalde dingen gevraagd wordt en jij zegt telkens maar ja terwijl je dit niet wilt of er eigenlijk geen tijd voor hebt, dán moeten we zeker gaan kijken naar waar jouw grens ligt en hóe je deze aan kan geven. Iets wat hierin erg kan helpen, is dat je gaat leren om niet automatisch maar ja (of nee) te zeggen, maar dat je aangeeft dat je daar even over wilt nadenken en dat je erop terug komt. Spreek eventueel een moment af waarop je erop terug komt. Dit geeft jou ruimte om te bekijken of het iets is wat je wilt doen en of je daar wel tijd voor hebt.

De volgende ‘grens’ is die waar je zelf telkens overheen gaat, maar dat eigenlijk niet wil. Deze heeft een raakvlak met de vorige, want strikt gesproken ga je dan ook ever een grens van jezelf wat je eigenlijk niet wil, door elke keer maar ja te zeggen. Maar in deze bedoel ik een grens van jezelf waar je overheen gaat, maar die niet (direct) in relatie staat tot iemand anders. Bijvoorbeeld het pak koekjes wat je in ene keer op eet. Belangrijk bij deze grensoverschrijding is om er achter te komen waarom je dat doet. Wat levert het je op de korte termijn op? Bijvoorbeeld bij het pak koekjes is dat je je misschien heel even iets beter voelt. Het kan een strategie zijn tegen negatieve gevoelens, het werkt helaas maar heel kort en met negatieve (lange termijn) gevolgen.

Dan de grens die je telkens over gaat, waarvan je maar wilt dat die er niet was. De grens die je limiet aan geeft. 30 minuten gaan lopen terwijl 10 minuten eigenlijk de max is, op dít moment. Dit is een grens die we graag verschoven zien, maar waarbij we vaak veel te snel gaan waardoor dat niet gebeurt, of erger nog, deze dichterbij komt. Want wanneer je heel regelmatig deze grens over gaat, komt deze eerder dichterbij dan dat je hem opschuift. Maar! Hij is wél te verschuiven in de goede richting. Dit kost echter tijd en geduld en gaat met vallen en opstaan. Het kan hierbij erg behulpzaam zijn om een doel te stellen en deze in stappen te verdelen en elke stap met mini pasjes te naderen.

“It’s better to make many small steps in the right direction then to make a great lead forward only to stumble backward.” Old Chinese Proverb

– Old Chinese Proverb –

En dan de grens waarbij het soms goed is om er wel overheen te gaan. Deze grens heeft vrijwel altijd met angst te maken. De angst houd je tegen om vooruit te gaan. Dat kan bijvoorbeeld het hervatten van een activiteit zijn. Misschien ben je bang voor wat andere mensen zullen denken of bang dat het de pijn verergerd.  Het is belangrijk deze grenzen te exploreren en te kijken, dat wanneer blijkt dat het inderdaad een stap in de goede richting kan zijn, hoe het dan het beste kan worden aangepakt. Bedenk dat er vaak geen weg omheen is, maar iets waar je echt doorheen moet.

Vergeet niet dat het verkeerd of niet hanteren van je grenzen ook serieuze negatieve gevolgen kan hebben. Het levert vaak stress op met alle negatieve mentale en fysieke gevolgen. Bedenk dat het aangeven van je grenzen niet egoïstisch is. Je geeft anderen juist helderheid in hoe ze jou kunnen helpen en de meeste mensen vinden dat alleen maar prettig. Hoe zou jij je voelen wanneer iemand zich voor jou maar telkens over zijn of haar grenzen ging ten koste van zichzelf?

Tot slot hou het aangeven van je grenzen vooral bij jezelf. Geef aan wat het met jou doet, dat je er ongelukkig van wordt of dat je het niet prettig vindt. Als het gepast is, kun je eventueel een voorstel doen van hoe het voor jou anders kan zodat het wél werkt. Bijvoorbeeld: “Ik wordt er erg ongelukkig van wanneer je elke keer alleen maar aangeeft wat er niet goed gaat, kun je misschien ook vertellen wat er wél goed gaat?” Of: “Dit is al het derde grote project dat je mij vraagt te doen deze week en ik voel me daardoor onder druk staan, kun je aangeven welk project het belangrijkst is?”

De enige die jouw grenzen kan aangeven dat ben jij, niemand anders. Dat maakt het dus ook jouw verantwoordelijkheid. Dat betekent niet dat je er geen hulp voor mag zoeken. Doe dat zeker wanneer je merkt dat je dit erg moeilijk vindt.  

Blog – nieuwe definitie van pijn

De vorige definitie van pijn stamt uit 1979. In de tussentijd zijn we uiteraard weer een stuk wijzer geworden en in de afgelopen jaren kwamen er meer geluiden vanuit het ‘pijn veld’ dat vroeg om een herziening van de definitie. Geen gemakkelijke klus. In 2018 werd door het IASP (International Association for he Study of Pain) een 14-koppig team samengesteld om de definitie opnieuw te bekijken. Die 14 mensen kwamen uit verschillende landen met een brede ervaring in klinische en basis wetenschap gerelateerd aan pijn. Middels diverse methodes kwamen ze in augustus 2019 met een eerste voorstel voor een nieuwe definitie. Hier werd feedback op gevraagd en deze werd gegeven door onder andere ethici, filosofen, onderzoekers, clinici, maar ook patiënten en mantelzorgers. In november werd op basis van die feedback een gereviseerde versie voorgelegd aan de IASP Raad. Na feedback van deze raad waren er nog een paar kleine aanpassingen en in januari 2020 werd de definitieve versie ingediend.

In de beginfase werd tijdens de discussies tussen de leden van het team overeenstemming bereikt over een aantal uitgangspunten voor de nieuwe definitie. De definitie moest zowel gelden voor acute als chronische pijn en van toepassing zijn op alle pijnaandoeningen, ongeacht de oorzaak. Verder moest de definitie van toepassing zijn op zowel mensen als niet-menselijke dieren. En ten derde   moest de pijn worden gedefinieerd, waar mogelijk, vanuit het perspectief van degene die de pijn ervaart. Vooral dat laatste vind ikzelf een belangrijk punt. Dat iemand met pijn erkend wordt in zijn of haar pijn en dat dat het uitgangspunt is.

Een van de kritieken op de oude definitie was dat mensen die zich (nog) niet verbaal kunnen uiten, buiten beschouwing stonden. Omdat, in de oude definitie, het woord ‘’described” of “beschreven” voorkwam en dit dus niet omvattend was voor bijvoorbeeld baby’s en een bepaalde groep ouderen en gehandicapten. In de nieuwe definitie is dat aangepast door de toevoeging “or resembling that associated with” ofwel “of lijkt op dat verbanden houden met”. Een belangrijk verschil!

Ook de term “unpleasant” ofwel “onaangenaam” stond ter discussie omdat het mogelijk ernstige pijn en het lijden dat gepaard gaat met veel acute en chronische pijnklachten trivialiseert en het er ook niet in slaagt “het volledige scala aan woorden te gebruiken dat kan worden gebruikt om de ervaring te beschrijven” en het daarmee samenhangede lijden. Echter werd hier geen beter woord voor gevonden dat niet te moeilijk was en zich ook makkelijk liet vertalen. En zo bleef dit woord wel in de definitie.

Tot slot is ook inmiddels duidelijk dat pijn meer is dan een symptoom en dat, in ieder geval in een aantal gevallen, chronische pijn een ziekte op zichzelf kan zijn met zijn eigen klinische beloop en dat de nieuwe definitie dat ook zou moeten weergeven. Het deel van de nieuwe definitie die dat weergeeft is “Pijn en nociceptie zijn verschillende verschijnselen. Pijn kan niet alleen worden afgeleid uit activiteit in sensorische neuronen”. Maar ook “Pijn is altijd een persoonlijk ervaring die in verschillende mate wordt beïnvloed door biologische, psychologische en sociale factoren” spreekt van meer dan alleen (chronische) pijn vanuit een duidelijke oorzaak en dus mogelijk een op zichzelf staande ziekte. Of dat wenselijk is, dat het een op zichzelf staande ziekte is, is eer een heel ander verhaal. Het zal zeker voordelen hebben, maar ook nadelen, maar dat is voer voor een andere blog.

Je zult misschien denken “wat maakt dit nu uit voor mij?”. Nou, direct waarschijnlijk helemaal niets. Echter dit soort definities geven richting aan onderzoek en richtlijnen waardoor dat steeds beter aansluit op de mensen met pijn. Over tijd helpt het ook de kijk op pijn veranderen naar een puur lichamelijk iets of iets wat bij gebrek aan het vinden van een oorzaak dan maar als ‘psychisch’ wordt beschreven, naar een betere en bredere pijn op pijn dat ook los kan staan van een duidelijk oorzaak en wel degelijk gehoord en gerespecteerd dient te worden.

Bron:

APA Raja, Srinivasa N.a,*; Carr, Daniel B.b; Cohen, Miltonc; Finnerup, Nanna B.d,e; Flor, Hertaf; Gibson, Stepheng; Keefe, Francis J.h; Mogil, Jeffrey S.i; Ringkamp, Matthiasj; Sluka, Kathleen A.k; Song, Xue-Junl; Stevens, Bonniem; Sullivan, Mark D.n; Tutelman, Perri R.o; Ushida, Takahirop; Vader, Kyleq The revised International Association for the Study of Pain definition of pain, PAIN: May 23, 2020 – Volume Articles in Press – Issue –

doi: 10.1097/j.pain.0000000000001939

7 misvattingen over houding

Hoe vaak heb je het wel niet gehoord toen je jong was? Misschien hoor je het nu nog wel eens: “Recht op zitten!”. Er heersen nogal wat ideeën over houding in onze maatschappij en tot op heden blijken vele van deze, eigenlijk aannames, nergens op gebaseerd. In deze blog 7 misvattingen omtrent houding. De informatie is gebaseerd op het artikel “Sit Up Straight”: Time to Re-evaluate van Slater et al. uit 2019.

1

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: de juiste houding bestaat niet. En het lijkt er ook niet op dat het vermijden van zogenaamde verkeerde houdingen rugklachten kunnen voorkomen. Dit geldt overigens niet alleen voor zitten, maar tot op zekere hoogte ook voor tillen.

2

Onze ruggen zijn ook allemaal anders. Sommige hebben een vrij rechte rug met weinig hollingen en bollingen en anderen hebben juist een hele holle onder rug en/of een versterkte bolling van de boven rug. Er zijn geen aanwijzingen dat zulke normale variaties van invloed zijn op het krijgen van klachten.

3

Je houding kan wel een reflectie zijn van hoe je je voelt. Als je je bijvoorbeeld somber voelt zul je eerder een wat gebogen houding hebben dan wanneer je blij of trots bent. Ook kun je een bepaalde houding aannemen omdat je je onveilig voelt. Het kan belangrijk zijn dit mogelijk achterliggende aspect van je houding te begrijpen.

4

Hoe comfortabel is een houding? Dat rechtop zitten is lang niet altijd comfortabel voor iemand. Neem gerust een meer comfortabele houding aan, maar wat comfortabel is, verschilt van persoon tot persoon. Ga gerust hier wat in op ontdekkingsreis! Ook in houdingen die je mogelijk hebt vermeden.

5

Een veel gehoord iets in de praktijk is: “Ik heb een zwakker rug”. In de meeste gevallen is dit echt niet zo, de rug kan wel conditie en kracht missen, vaak als gevolg van inactiviteit. Je rug is een zeer sterke structuur! Het heeft het vermogen tot aanpassen aan nieuwe manieren van bewegen, belasten en houdingen. Waarschuwingen (van veelal therapeuten) dat je rug beschermt moet worden, kunnen tot angst leiden en zelfs klachten.

6

Zitten is niet gevaarlijk voor de rug. Zelfs langer dan 30 minuten zitten is niet gevaarlijk en hoeft niet te worden vermeden. Echter, wanneer je last hebt van je rug kan dit, tijdelijk, vervelend zijn. Dan is regelmatig van houding wisselen, het reduceren van provocerende houdingen en bewegen aan te bevelen. Regelmatig bewegen is sowieso belangrijk voor je algehele gezondheid.

7

Preventief houdings- en bewegingsonderzoek werkt niet ter voorkoming van pijnklachten op de werkvloer. Voorkeuren van bijvoorbeeld tillen, zijn afhankelijk van iemands anatomie en natuurlijke variaties. Bepaalde tiltechnieken en het vast aanspannen van de ‘core’ zijn niet gebaseerd op evidentie en kunnen zelfs eerder klachten in stand houden of zelfs veroorzaken. Het is heel persoonlijk en afhankelijk van iemands klachten of er, tijdelijk, een aanpassing nodig is.

Leuk al die misvattingen, maar wat is dan wel belangrijk? Afwisselen van houding is belangrijk. Elke houding die je lang probeert vol te houden, zal op den duur klachten geven. Sleutelwoorden zijn: te lang! Ons lichaam is gemaakt om te bewegen, niet om lang in een houding te zitten. Zelfs in onze slaap bewegen we.

Wat is te lang? Dat is voor iedereen weer anders. Ben je erg gevoelig of mis je veel conditie dan zul je sneller van houding willen wisselen dan wanneer iemand erg fit is of zich zelfs heeft getraind in het vasthouden van een bepaalde houding voor een langere tijd. Denk hierbij aan de levende standbeelden. Je algehele conditie is dus ook belangrijk. Maar vergeet ook niet je spierkracht. Wanneer spieren sterker zijn kunnen ze iets ook beter en langer volhouden.

Tot slot, zoals ook genoemd in de misvattingen, heeft hoe je je voelt invloed op je houding naast de invloed van stress op de spanning in de spieren. Vergeet niet naar dit aspect te kijken wanneer je klachten ervaart! Hoe voel je je en hoe is de stress in je leven? Denk dan bijvoorbeeld eens aan ontspannings- of ademhalingsoefeningen om je hierbij te helpen.